मार्केटिंग म्हणजे काय | विपणन म्हणजे काय | What is Marketing in Marathi

कदाचित तुम्हाला मार्केटिंग या शब्दाची चांगली माहिती असेल कारण प्रत्येक उद्योजकाला मार्केटिंग करणे आणि त्याबद्दल माहिती असणे आवश्यक असते जो त्याच्या व्यवसायाद्वारे काहीतरी विकत आहे. तथापि, ती एकतर वस्तू किंवा उद्योजकाने विकली जाणारी सेवा असू शकते. म्हणजेच, उद्योजक एकतर त्याचे उत्पादन किंवा त्याची सेवा लोकांना त्याच्या व्यवसायाद्वारे विकतो. परंतु या स्पर्धात्मक वातावरणात, कोणत्याही आवश्यकता पूर्ण करण्यासाठी लोकांकडे नेहमीच एकापेक्षा जास्त पर्याय असतात.

अशा परिस्थितीत, व्यवसाय करणाऱ्या उद्योजकांना त्यांचे उत्पादन किंवा सेवा विकण्यासाठी त्याचा प्रचार, प्रसार आणि मार्केटिंग करणे आवश्यक आहे. मार्केटिंगद्वारे, उद्योजक लोकांना त्याच्या उत्पादन किंवा सेवेबद्दल जागरूक करतो आणि लोकांना त्याची उपयुक्तता सांगतो जेणेकरून ते त्याचे उत्पादन किंवा सेवा खरेदी करू शकतील.

सध्या मार्केटिंगचे स्वरूप तुम्ही जाहिरात, माहितीपत्रक, प्रेस रिलीज, फेसबुक पेज किंवा ट्विटर अकाऊंटच्या स्वरूपात पाहू शकता. कोणत्याही व्यवसायासाठी मार्केटिंग खूप महत्वाचे असल्याने, मार्केटिंग टिप्स बद्दल बोलणे खूप महत्वाचे असते. पण त्याआधी मार्केटिंग अधिक खोलवर समजून घ्यायला हवे.

तर चला मग सुरवात करूया आणि पाहूया मार्केटिंग म्हणजे काय आणि मार्केटिंग कशी करावी ( Marketing kashi karavi )

मार्केटिंग म्हणजे काय – What is Marketing in Marathi

मार्केटिंग ही एक अशी प्रक्रिया आहे ज्यात सुरुवातीपासूनच योजना बनवावी लागते आणि ज्याची गरज एका छोट्या उद्योजकापासून मोठ्या कंपन्यांना देखील गरज असते.

मार्केटींगच्या बऱ्याच वेगवेगळ्या व्याख्या आहेत, पण मार्केटिंगची उत्तम व्याख्या हि खालील प्रमाणे आहे –

मार्केटिंग ही आपल्या वस्तू किंवा सेवांना ग्राहकांपर्यंत पोहचण्यासाठी एक व्यवस्थापन प्रक्रिया आहे.

जर आपण मार्केटिंगबद्दल बोललो, तर त्याला एक प्रक्रिया असे म्हटले जाऊ शकते जे एखाद्या व्यावसायिक संस्था किंवा उद्योजकाने त्याचे उत्पादन किंवा सेवेचा प्रचार करण्यासाठी केली आहे. हे देखील समाविष्ट केले आहे कारण मार्केटिंग व्यवसाय युनिट्स किंवा उद्योजकांद्वारे अधिकाधिक ग्राहकांना आकर्षित करण्यासाठी वापरले जाते.

तसे, आपण मार्केटिंगला संभाषण देखील म्हणू शकता जे दोन लोकांमध्ये सुरू होते जरी ते एकमेकांना ओळखत नसले तरीही. या प्रकारच्या संभाषणात एक पक्ष कंपनी किंवा व्यवसायिक संस्था आहे आणि दुसरा पक्ष ग्राहक आहे म्हणजे ज्यांना त्या उत्पादनाची किंवा सेवेची आवश्यकता असू शकते.

पहिला पक्ष त्यांच्या उत्पादनासाठी किंवा सेवेसाठी जास्तीत जास्त लोकांपर्यंत पोहोचण्याचा सर्वोत्तम प्रयत्न करतो. मार्केटिंग टिप्सशी संबंधित काही महत्वाच्या गोष्टी खालीलप्रमाणे आहेत –

या प्रक्रियेत 4 भिन्न घटक आहेत –

• उत्पादन – आपण काय विकणार आहात ते निवडणे ( वस्तू किंवा सेवा )
• किंमत – त्या उत्पादनाची किंमत काय असेल.
• ठिकाण – तुमचे ग्राहक ते उत्पादन कोठे खरेदी करतील.
• जाहिरात – आपण आपल्या ग्राहकाला उत्पादनाबद्दल कसे सांगाल.

आपला व्यवसाय किती यशस्वी होईल यावर अवलंबून आहे की आपण आपल्या व्यवसायात या चार घटकांचा किती चांगला वापर करू शकता.

उत्पादन

तुम्ही काय विकणार आहेस?

तुम्हाला काय विकायचे आहे हे जाणून घेण्यासाठी तुम्हाला तुमच्या ग्राहकाच्या गरजा काय आहेत हे माहित असले पाहिजे, त्यानंतर ग्राहकांच्या गरजेनुसार तुमचे उत्पादन निवडा.

तुम्ही जितके जास्त लोक तुमच्या उत्पादनाच्या गरजा पूर्ण कराल, तेवढे ते तुमच्याकडून ते उत्पादन खरेदी करतील, इतरांना सांगतील आणि पुन्हा तुमचे उत्पादन खरेदी करण्यासाठी येतील.

तुमचे उत्पादन नवीन आहे की आधीच बाजारात आहे?

जर तुमचे उत्पादन नवीन असेल तर तुम्हाला लोकांना सांगावे लागेल की लोकांना तुमच्या उत्पादनाची गरज का आहे.

किंवा जर तुमचे उत्पादन आधीच बाजारात आहे, तर तुम्हाला आधीच्या उत्पादनांपेक्षा ते कसे चांगले किंवा स्वस्त आहे हे सांगावे लागेल. म्हणून आधी त्याची चाचणी करा

तुमच्या ग्राहकांनुसार उत्पादन केले, पण तुम्हाला ग्राहकाचा प्रतिसाद दिसला का?

बऱ्याचदा ग्राहक तुमच्या उत्पादनाच्या छोट्या अभावामुळे ते विकत घेत नाहीत.

म्हणून तुम्ही उत्पादन ग्राहकाला चाचणीसाठी द्या आणि नंतर त्यांचा प्रतिसाद तपासा.

किंमत : तुम्ही तुमचे उत्पादन किती विकणार आहात?

तुमच्या उत्पादनाच्या किंमतीचा तुमच्या उत्पादनाच्या विक्रीवर मोठा परिणाम होतो.

जर तुमचे उत्पादन स्वस्त असेल तर ग्राहकाला ते चांगल्या दर्जाचे सापडणार नाही अन्यथा तुम्हाला नफा मिळेल, जर उत्पादन महाग असेल तर ग्राहक ते कमी खरेदी करेल.

आपल्या उत्पादनासाठी योग्य किंमत मिळविण्यासाठी, आपण विचार केला पाहिजे:

• उत्पादन बनवण्याची किंमत
• उत्पादनाच्या स्पर्धकाची किंमत
• तुमचा ग्राहक तुमच्या उत्पादनासाठी किती पैसे देण्यास तयार आहे?
• ठिकाण
• ग्राहक तुमचे उत्पादन कोठून खरेदी करतील?

तुम्ही उत्पादन थेट तुमच्या ग्राहकाला विकणार का, किंवा ते विकण्याच्या दरम्यान संपूर्ण विक्रेता किंवा किरकोळ विक्रेत्याला देणार का?

जर तुम्ही विकणार असाल तर तुम्ही ते ऑनलाइन किंवा ऑफलाइन विकणार आहात.

जाहिरात

तुमच्या उत्पादनाबद्दल लोकांना कसे कळेल.

आपले उत्पादन खरेदी करण्यासाठी, लोकांना प्रथम ते माहित असणे आवश्यक आहे, त्याबद्दल सकारात्मक विचार करणे महत्वाचे आहे आणि लोक खरेदीसाठी तयार असले पाहिजेत,

आपण आपल्या उत्पादनाची जाहिरात कशी करता यावर हे सर्व अवलंबून आहे.

विपणन काय आहे हे जाणून घेण्याबरोबरच, त्याचा प्रचार करण्याचे मार्ग काय आहेत हे जाणून घेणे देखील महत्त्वाचे आहे.

पारंपारिक जाहिरात म्हणजे टीव्ही, मासिक, वृत्तपत्र किंवा रेडिओ.

डिजिटल मार्केटिंग म्हणजे PPC जाहिरात, सोशल मीडिया आणि SEO.

तुम्ही जाहिरात करण्याची कोणतीही पद्धत वापरली तरी, तुमचा प्रयत्न असावा की कमी पैशात तुम्ही तुमचे उत्पादन जास्तीत जास्त प्रेक्षकांना दाखवू आणि विकू शकता.

विक्री आणि मार्केटिंग काय आहे

मार्केटिंग म्हणजे काय – What is marketing in marathi

मार्केटिंग काय आहे याबरोबरच, मार्केटिंग काय नाही हे जाणून घेणे देखील महत्त्वाचे आहे.

तर, मार्केटिंग म्हणजे विकणे किंवा विक्री करणे असा होत नाही.

होय, मार्केटिंग च परिणाम म्हणजे विक्री तेव्हाच होते जेव्हा आपण उत्पादनाची ऑनलाइन किंवा ऑफलाइन जाहिरात करतो, त्याचे ब्रँडिंग करतो आणि लोकांना त्याबद्दल सांगतो.

विक्रीचे काम विक्री विभागात बसलेल्या लोकांकडून केले जाते जे थेट ग्राहकाला उत्पादन विकत आहेत.

मार्केटिंग म्हणजे काम उत्पादनाचे ब्रँड करणे आणि लोकांना उत्पादनाबद्दल सांगणे आहे.

तर हाच मार्केटिंग आणि सेल्स मधला फरक आहे

मार्केटिंग चे प्रकार – Types of Marketing

• B2B – Business-to-business
• B2C – Business-to-consumer

B2B – Business-to-business म्हणजेच व्यवसाय ते व्यवसाय

B2B मार्केटिंग मध्ये, आपण आपले प्रॉडक्ट आधीपासूनच बनलेल्या व्यवसायांना विकतो. उदाहरणार्थ, जर आपण ऑफलाइन बद्दल बोललो तर आपण आपले होलसेलर ला विकतो

ऑनलाईनबद्दल बोलताना, आम्ही B2B वेबसाइट्स जसे इंडियामार्ट, ट्रेडइंडिया किंवा अलिबाबाला यासारख्या वेबसाईट वर लिस्ट करतो.

B2C- Business-to-consumer म्हणजेच व्यवसाय ते ग्राहक

B2C मार्केटिंगमध्ये, आपण थेट ग्राहक किंवा ग्राहकांना लक्ष्य करून जाहिरात करतो, यासाठी ऑनलाइन आणि ऑफलाइन दोन्ही पद्धती देखील वापरल्या जातात.

मार्केटिंग कसे करावे?

आतापर्यंत तुम्हाला मार्केटिंग म्हणजे काय हे माहित आहे, आता आम्हाला समजेल की मार्केटिंगच्या पद्धती काय आहेत आणि मार्केटिंग कसे करावे?

पेड जाहिरात

paid मार्केटिंग पारंपारिक आणि डिजिटल मार्केटिंग दोन्ही वापरते..

टीव्ही, वृत्तपत्र, रेडिओ, नियतकालिक किंवा इतर प्रिंट मीडिया पारंपारिक मार्केटिंगमध्ये वापरले जातात.

पीपीसी (पे पर क्लिक) जाहिराती डिजिटल मार्केटींग मध्ये वापरल्या जातात, ज्या जाहिराती तुम्ही फेसबुक, ट्विटर, सर्च इंजिन किंवा वेबसाईट मध्ये पाहता.

सोशल issue मार्केटिंग

या मार्केटिंग पद्धत मध्ये, कंपन्या तुमच्या उत्पादनास सामाजिक कारण किंवा समस्येमध्ये मिसळून त्याचा प्रचार करतात.

जसे कि कोरोना काळात, मास्क कंपनी वाल्यांनी या पद्धतीचा फायदा घेतला, यामुळे मार्केटिंग न करता, तुमच्या प्रॉडक्ट ची मार्केटिंग होते

रिलेशनशिप मार्केटिंग

रिलेशनशिप मार्केटिंगमध्ये कंपन्या त्यांच्या ग्राहकांशी चांगले संबंध ठेवतात आणि चांगल्या सेवा देऊन त्यांच्यावर निष्ठा दाखवतात.

जसे कि रोल्स रॉयस चे उदाहरण, रोल्स रॉयस कधीही मार्केटिंग करत नाही, तरी लोक त्यांची गाडी घेतात

लोकांद्वारेच केलेली मार्केटिंग

हि मार्केटिंग तुम्ही तुमच्या ग्राहकावर काय परिणाम करता यावर अवलंबून आहे. जर तुम्ही तुमच्या ग्राहकाला चांगले उत्पादन देत असाल तर ते तुमच्या मित्रांना आणि नातेवाईकांना त्याबद्दल सांगतील. पारंपारिक मार्केटिंग मध्ये हे खूप महत्वाचे आहे.

ऑफर आणि डील्स मार्केटिंग –

पारंपारिक मार्केटिंगमध्ये कंपन्या त्यांच्या ग्राहकांना शॉपिंग कूपन, गिफ्ट कार्ड आणि सवलत देऊन मोहित करतात.

यामुळे, ग्राहक उत्पादनाकडे आकर्षित होतो आणि विक्री देखील होते.

हे झाले सर्व मार्केटिंग चे प्रकार, आता आपण पाहूया ट्रॅडिशनल मार्केटिंग आणि डिजिटल मार्केटिंग म्हणजे काय आणि त्यात कोणते प्रकार येतात –

आम्हाला काही प्रसिद्ध मार्केटिंग प्रकारांबद्दल खाली कळवा.

पारंपारिक मार्केटिंग ( ट्रॅडिशनल मार्केटिंग )

अशा कोणत्याही चॅनेलद्वारे ब्रँडचा प्रचार करणे जे इंटरनेटच्या आगमनापूर्वी आधीच चालू आहे. उदाहरणार्थ, प्रिंट, टेलिव्हिजन जाहिराती, पोस्टर्स इ.

डिजिटल मार्केटिंग

हे पारंपारिक मार्केटिंगच्या अगदी उलट काम करते. येथे इलेक्ट्रॉनिक उपकरणे आणि इंटरनेटच्या माध्यमातून ब्रँडचा प्रचार केला जातो.

सोशल मीडिया, सर्च इंजिन, ईमेल, वेबसाइट्स, डिजिटल जाहिराती इत्यादींद्वारे, तुम्ही येथे ग्राहकांशी कनेक्ट होऊ शकता.

SEO

सर्च इंजिन मार्केटिंग किंवा एसईएम ही प्रत्यक्षात मार्केटिंगची ती पद्धत आहे जिथे ब्रँड, उत्पादने आणि सेवा सर्च इंजिन दर्शविल्या जाऊ शकतात.

ही पद्धत शोध इंजिनांद्वारे ऑनलाइन ग्राहकांपर्यंत पोहोचण्यासाठी वापरली जाते.

कन्टेन्ट मार्केटिंग

कन्टेन्ट मार्केटिंग हे डिजिटल मार्केटिंग चे मुख्य साधन मानले जाते, कारण कोणत्याही प्रकारच्या कन्टेन्ट म्हणजे जसे (टेक्स्ट, लेख, व्हिडिओ इ.), ग्राहक / प्रेक्षक तसेच शोध इंजिन कोणत्याही उत्पादन किंवा सेवेबद्दल आवश्यक तथ्ये मिळवू शकतात.

सोशल मीडिया मार्केटिंग

हे डिजिटल मार्केटिंगचे एक मुख्य साधन देखील मानले जाते, जेथे विविध ऑनलाइन सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्म (फेसबुक, इन्स्टाग्राम, ट्विटर इ.) च्या मदतीने ब्रँड आणि उत्पादनांचा प्रचार केला जातो.

आपल्या व्यवसायाचा प्रचार करण्याच्या हेतूने, विविध प्रकारची सामग्री सोशल मीडियावर प्रकाशित केली जाते आणि लोकांसह सामायिक केली जाते.

व्हिडिओ मार्केटिंग

व्हिडिओ मार्केटिंग हा सामग्री विपणनाचा एक भाग आहे ज्यात ब्रँड किंवा उत्पादनाचा प्रचार करण्यासाठी व्हिडिओ बनवले जातात आणि लोकांसोबत शेयर केले जातात.

येथे, यूट्यूब, फेसबुक, वेबसाइट इत्यादी विविध ऑनलाइन प्लॅटफॉर्मवर व्हिडिओ तयार आणि अपलोड केले जातात जे ब्रँड जागरूकता आणि सेल मिळविण्यात मदत करतात.

ईमेल मार्केटिंग

हा डिजिटल मार्केटिंग किंवा इंटरनेट मार्केटिंगचा एक भाग आहे जेथे लोकांना ईमेल संदेशांद्वारे ब्रँड, उत्पादने किंवा सेवांबद्दल माहिती दिली जाते.

Affiliate Marketing :

Affiliate मार्केटिंग मध्ये तुम्ही एखाद्या कंपनी चा प्रॉडक्ट किंवा सर्विस प्रमोट करतात आणि त्याबद्दल तुम्हाला कमिशन मिळते

जसे समजा तुमच्या मित्राला Amazon वरून Mobile घ्याचंय, तर तुम्ही त्याला तुमच्या Affiliate लिंक ने घ्यायला लावू शकता आणि त्याबद्दल तुम्हाला काही टक्के कमिशन मिळेल..

अश्या पद्धतीने तुम्ही डिजिटल मार्केटिंग द्वारे तुमचं प्रॉडक्ट किंवा सेवा प्रमोट करू शकतात

मार्केटिंगचे काय फायदे आहेत

• ग्राहकांच्या गरजा समजू शकतात.
• आपले उत्पादन टार्गेटेड प्रेक्षकांपर्यंत पोहोचवले जाऊ शकते.
• लोकांना तुमचा व्यवसाय, ब्रँड आणि उत्पादन याबद्दल योग्य माहिती मिळते.
• मार्केटिंगच्या मदतीने, विक्री ची शक्यता बरीच वाढू शकते.
• मार्केटींग द्वारे, आपले हक आणि प्रेक्षकांशी चांगले संबंध निर्माण केले जाऊ शकतात.
• योग्य मार्केटिंग पद्धत ब्रँड जागरूकता वाढवता येते.

निष्कर्ष :

आशा करतो तुम्हाला आजची पोस्ट मार्केटिंग म्हणजे काय हि आवडली असेल, या टिप्स तुम्ही तुमच्या व्यवसायात लागू करून तुमचा व्यवसाय वाढवू शकतात

तुम्हाला हि पोस्ट कशी वाटली कंमेंट करून नक्की सांगा

धन्यवाद

टीम ३६०मराठी