कॅल्शियम वाढवणारे पदार्थ | Calcium Foods List in Marathi – निरोगी राहण्यासाठी शरीराला आवश्यक पोषक तत्वांची आवश्यकता असते. जीवनसत्त्वे, कर्बोदके, कॅल्शियम, फायबर, प्रथिने, जस्त, सोडियम, पोटॅशियम इत्यादी आवश्यक पोषक घटकांचा समावेश होतो. यापैकी कोणत्याही एका गोष्टीचा अभाव आरोग्यावर वाईट परिणाम करतो. विशेषतः कॅल्शियमच्या कमतरतेमुळे अनेक प्रकारचे आजार होतात. त्याची कमतरता सर्व मुले आणि प्रौढ प्रभावित करते. तज्ज्ञांच्या मते, मुलांच्या शारीरिक विकासात कॅल्शियम महत्त्वाची भूमिका बजावते. त्याच्या कमतरतेमुळे शरीराची लांबी वाढत नाही. त्याचबरोबर प्रौढांमध्ये कॅल्शियमच्या कमतरतेमुळे हात-पाय मुंग्या येणे, स्नायू दुखणे, दात किडणे इत्यादी लक्षणे दिसतात.
कॅल्शियमची कमतरता भरून काढण्यासाठी काय करावे? यासाठी योग्य दिनचर्या, संतुलित आहार आणि दैनंदिन व्यायाम आवश्यक आहे. तुम्हीही कॅल्शियमच्या कमतरतेने हैराण असाल तर, आजच्या पोस्ट मध्ये आम्ही कॅल्शियम वाढवणारे पदार्थ ची यादी दिलेली आहे. या गोष्टींचा आहारात नक्की समावेश करा,
कॅल्शियम काय आहे – What Is Calcium In Marathi
कॅल्शियम हे एक प्रकारचे खनिज आहे. शरीरातील हाडे आणि दात मजबूत करण्यात याचा मोठा वाटा असतो. तज्ञांच्या मते, शरीरातील 99% कॅल्शियम हाडे आणि दातांमध्ये आढळते. त्याच वेळी, 1 टक्के कॅल्शियम शरीराच्या इतर मुख्य कार्यांमध्ये मदत करते. डॉक्टर नियमित अंतराने कॅल्शियम तपासणी करण्याचा सल्ला देतात. यासाठी रक्त तपासणी केली जाते.
कॅल्शियम शरीरासाठी का आवश्यक आहे? – Why Calcium is Important for Body in Marathi
लोह आणि व्हिटॅमिन डी सारख्या सूक्ष्म पोषक घटकांप्रमाणे, कॅल्शियम देखील आपल्या शरीरात आढळणारे एक आवश्यक खनिज आहे. शरीराच्या हाडे आणि स्नायूंसाठी ते आवश्यक आहे. त्याच वेळी, हे मज्जासंस्थेला योग्यरित्या कार्य करण्यास मदत करते. स्पष्ट करा की सुमारे 99 टक्के कॅल्शियम हाडे आणि दातांमध्ये साठवले जाते.
उर्वरित रक्त, स्नायू आणि संपूर्ण शरीरातील पेशींच्या द्रवांमध्ये असते. समजावून सांगा की वाढत्या मुलांना आणि किशोरांना प्रौढांपेक्षा जास्त कॅल्शियमची आवश्यकता असते. त्याच वेळी, वृद्धावस्थेत ऑस्टिओपोरोसिस टाळण्यासाठी, वृद्ध स्त्रियांना भरपूर कॅल्शियम आवश्यक आहे. त्यामुळे कॅल्शियमयुक्त पदार्थांचा आहारात समावेश करणे आवश्यक मानले जाऊ शकते.
शरीरात कॅल्शियमची भूमिका महत्त्वाची असते. खाली आम्ही सांगत आहोत की तुमच्या शरीराला निरोगी ठेवण्यासाठी कॅल्शियम कशी महत्त्वाची भूमिका बजावते
- कॅल्शियम दात आणि हाडे मजबूत ठेवते. कधीकधी गुडघे आणि सांधे दुखणे हे कॅल्शियमच्या कमतरतेचे लक्षण असू शकते.
- शरीरातील रक्ताभिसरण सुरळीत होण्यासाठी कॅल्शियम आवश्यक असते.
- स्नायू तंदुरुस्त ठेवणे.
- गर्भधारणेचे विविध धोके टाळण्यासाठी.
- हार्मोन्स आणि इतर रसायने सक्रिय करणे.
- वजन संतुलित ठेवणे.
- रक्त गोठण्यासाठी.
- मज्जासंस्थेला सिग्नल पाठवणे आणि प्राप्त करणे.
- हृदय गती सामान्य ठेवण्यासाठी.
कॅल्शियम वाढवणारे पदार्थ – Calcium Foods List in Marathi
अनेक प्रकारचे खाद्यपदार्थ कॅल्शियमयुक्त पदार्थांच्या श्रेणीत येतात. अशा पदार्थांचे सेवन केल्याने तुम्ही शरीरातील कॅल्शियम सहजपणे भरून काढू शकता. अशा परिस्थितीत, खाली आम्ही उच्च कॅल्शियम पदार्थांचा चार्ट सांगत आहोत. ज्यामध्ये विविध कॅल्शियमयुक्त पदार्थ आणि त्यात असलेले कॅल्शियमचे प्रमाण सांगितले आहे. तर कॅल्शियम युक्त काही पदार्थ खालीलप्रमाणे आहेत.
हिरव्या भाज्या – Green Vegetables
कॅल्शियमयुक्त अन्नाची पहिली माहिती हिरव्या भाज्यांच्या यादीतून मिळते. वास्तविक, हिरव्या भाज्यांचा देखील कॅल्शियमयुक्त पदार्थांमध्ये समावेश केला जाऊ शकतो. पालक, पुदिना आणि मेथी यांसारख्या हिरव्या भाज्यांमध्ये लोह आणि जीवनसत्त्वांसह कॅल्शियम असते. अशा परिस्थितीत, जर कोणी शाकाहारी किंवा शाकाहारी असेल तर त्यांना हिरव्या भाज्यांद्वारे योग्य प्रमाणात कॅल्शियम देखील मिळू शकते.
खाली आम्ही काही हिरव्या भाज्यांमध्ये प्रति 100 ग्रॅम समाविष्ट असलेल्या कॅल्शियमचे प्रमाण सांगत आहोत:
- पालक 82.29 मिग्रॅ
- मेथी 274 मिग्रॅ
- पेपरमिंट 205 मिग्रॅ
शेंगा आणि मसूर – legumes and lentils
शरीरात कॅल्शियमची पूर्तता करण्यासाठी हिरव्या भाज्यांसोबतच लोक शेंगा आणि कडधान्यांचे सेवन करू शकतात. आम्ही तुम्हाला सांगतो की शेंगा आणि डाळींचे नाव देखील कॅल्शियमच्या स्त्रोतामध्ये येते. हरभरा, सोयाबीन आणि कडधान्यांमध्ये जस्त आणि लोहासोबतच कॅल्शियमही असते. हे बाजारात सहज उपलब्ध आहेत.
खाली आम्ही यापैकी काहींचे पौष्टिक मूल्य सूचीबद्ध करत आहोत. येथे नमूद केलेले प्रमाण प्रति 100 ग्राम आधारावर दिले आहे.
- राजमा – 126 मिग्रॅ
- चणे – 150 मिग्रॅ
- मूग – 43.13 मिग्रॅ
- सोयाबीन (पांढरा) – 195 मिग्रॅ
- मसूर डाळ – 44.32 मिग्रॅ
क्रूसिफेरस भाज्या
भाज्यांचे अनेक प्रकार आहेत. यामध्ये क्रूसिफेरस भाज्यांचाही समावेश आहे. त्यांना ब्रासिका भाज्या असेही म्हणतात. ब्रोकोली, ब्रुसेल्स स्प्राउट्स, कोबी, फ्लॉवर, कोलार्ड हिरव्या भाज्या, काळे, मोहरी, सलगम, चायनीज कोबी इत्यादींसह ते पानेदार आहेत. या भाज्यांचे सेवन प्रामुख्याने कर्करोगापासून बचाव करण्यासाठी करता येते. याव्यतिरिक्त, ते कॅल्शियम समृद्ध अन्न च्या श्रेणीत देखील येतात. अशा परिस्थितीत आहारात विविध प्रकारे कॅल्शियमचा समावेश करून शरीरात कॅल्शियमचा पुरवठा होऊ शकतो.
100 ग्रॅम या भाज्यांमध्ये किती कॅल्शियम असते ते आम्ही खाली सांगत आहोत.
- चीनी कोबी – 58 मिग्रॅ
- कोबी – 51.76 मिग्रॅ
- गाजर – 35.09 मिग्रॅ
- ब्रुसेल्स स्प्राउट्स – 53.99 मिग्रॅ
- मोहरीची पाने – १९१ मिग्रॅ
सुका मेवा (ड्राई फ्रूट्स)
कॅल्शियमच्या स्त्रोतामध्ये ड्राय फ्रुट्स चाही समावेश करता येतो. सुका मेवा म्हणजेच ड्राय फ्रुट्सआरोग्यासाठी खूप फायदेशीर ठरू शकतो. यामुळेच डॉक्टरही त्यांच्या सेवनाचा सल्ला देतात. ते पौष्टिक घटकांनी समृद्ध आहेत, ज्यामध्ये कॅल्शियमची महत्त्वपूर्ण भूमिका आहे. न्याहारी किंवा संध्याकाळचा नाश्ता म्हणून सुक्या फळांचा आहारात समावेश केला जाऊ शकतो. यासोबतच त्यांचा अनेक प्रकारच्या मिठाई आणि इतर पदार्थांमध्ये समावेश करून सेवन करता येते. हा चवीसोबतच पोषक तत्वांचा खजिना आहे.
खाली आम्ही 100 ग्रॅम वेगवेगळ्या ड्रायफ्रुट्समध्ये किती कॅल्शियम असते ते सांगत आहोत.
- वाळलेल्या जर्दाळू 28.57 मिग्रॅ
- वाळलेल्या अंजीर 78.52 मिग्रॅ
- तारखा 15.73 मिग्रॅ
- बदाम 228 मिग्रॅ
- मनुका 51.83 मिग्रॅ
पनीर – Paneer
पनीर हे दुधापासून बनवलेले दुग्धजन्य पदार्थ आहे जे तुमच्या शरीरासाठी कॅल्शियमचा उत्तम स्रोत आहे. पनीरमध्ये कॅल्शियमचे प्रमाण जास्त असते आणि ते तुमच्या शरीराच्या आरोग्यासाठी उत्तम असते. आरोग्याच्या परिणामांसाठी तुम्ही स्किम मिल्कपासून बनवलेले पनीर देखील वापरून पाहू शकता.
दूध – Milk
दररोज एक ग्लास दुधामुळे तुमची हाडे मजबूत होतात आणि तुम्हाला तंदुरुस्त ठेवतात. हाडांच्या मजबुतीसाठी आणि कॅल्शियमचा कार्यक्षम स्रोत लहानपणापासूनच महत्त्वाचा आहे. मुलांनी विशेषतः सकाळी आणि रात्री झोपण्यापूर्वी एक ग्लास दूध नक्की प्यावे.
अंडी – Eggs
तुमच्या आवडत्या अन्नासोबत जोडणी करण्याचा हा एक उत्तम मार्ग आहे. सकाळी अंडी खाणे हा व्हिटॅमिन डीचा उत्कृष्ट स्रोत आहे आणि तुमच्या शरीराला आवश्यक असलेले सर्व पोषक आणि खनिजे देतो. अंड्यांमध्ये उत्तम ऊर्जा वाढवणारी उत्तम पोषक तत्त्वे असतात.
सॅल्मन मासा
सॅल्मन फिश हा व्हिटॅमिन डीचा मुख्य स्त्रोत आहे ज्यामध्ये हाडे मजबूत करण्यासाठी उत्कृष्ट गुणधर्म आहेत. कॅन केलेला सॅल्मनमध्ये समाविष्ट असलेली मऊ खाद्य हाडे कॅल्शियमने भरलेली असतात. सॅल्मन तुमच्या आरोग्यासाठी आणि हाडांच्या आरोग्यासाठी अद्भूत आहे.
दाळी
शरीरातील कॅल्शियमची कमतरता भरून काढण्यासाठी दाळी देखील एक चांगला पर्याय आहे. मात्र, त्यात कॅल्शियमचे प्रमाण फारसे नसते. पण जेव्हा तुम्ही तुमच्या आहारात समाविष्ट असलेल्या इतर कॅल्शियम-आधारित गोष्टींसोबत खातात, तेव्हा ते आहारात मिसळून शरीरातील कॅल्शियमचा डोस पूर्ण करतो.
टमाटा
टोमॅटोमध्ये व्हिटॅमिन के असते आणि ते कॅल्शियमचा एक चांगला स्रोत देखील आहे. त्यामुळे रोजच्या आहारात टोमॅटो चा समावेश करा. टोमॅटो केवळ हाडे मजबूत करत नाही तर शरीरातील कॅल्शियमची कमतरता देखील पूर्ण करतो.
अंजीर
अंजीर देखील कॅल्शियमचा एक चांगला स्त्रोत मानला जातो. याच्या नियमित सेवनाने हाडांशी संबंधित आजार दूर होतात, त्याचबरोबर हाडांचा विकासही होतो. वास्तविक अंजीरमध्ये फॉस्फरस देखील असतो आणि हा घटक हाडांचा विकास करतो.
तीळ
क्वचितच लोकांना माहित असेल, परंतु तिळामध्ये कॅल्शियमचे प्रमाण चांगले असते. कॅल्शियममध्ये प्रथिने देखील असतात.
सोयाबीन
सोयाबीनमध्ये दुधाइतकेच कॅल्शियम असते, त्यामुळे त्याचा दुधाचा पर्याय म्हणूनही वापर केला जातो, म्हणजेच जे लोक दूध पीत नाहीत, त्यांनी रोज सोयाबीनचे सेवन केल्यास त्यांची हाडे कमकुवत होत नाहीत.
संत्री आणि आवळा
आहाराद्वारे शरीरात कॅल्शियमचे अनेक स्त्रोत आहेत, त्यात भाज्या, कडधान्ये आणि सुका मेवा यांचा समावेश आहे, काही फळांची नावे. मोसंबी आणि द्राक्षे यांसारखी लिंबूवर्गीय फळे देखील यामध्ये समाविष्ट केली जाऊ शकतात. संत्री किंवा द्राक्षे यांसारखी फळे जेवढी रुचकर असतात तेवढीच ती पोषक असतात. त्यात व्हिटॅमिन-सी सोबत कॅल्शियम देखील असते, म्हणून ते कॅल्शियम समृद्ध अन्न देखील मानले जाऊ शकते.
कॅल्शियमसह, ते व्हिटॅमिन सी देखील समृद्ध आहेत, जे रोग प्रतिकारशक्ती सुधारण्यासाठी उपयुक्त ठरू शकतात. अशा परिस्थितीत रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवण्यासाठी या फळांचा आहारात समावेश करणे हा एक चांगला पर्याय ठरू शकतो.
आणखी काही कॅल्शियम वाढवणारे पदार्थ
- नारळ,
- आंबा,
- जायफळ,
- अननस आणि कोथिंबीर
- कोरड्या फळांमध्ये बदाम,
- टरबूज,
- पिस्ता
- अक्रोड हे कॅल्शियम समृद्ध सुके फळ आहेत.
लोकांना याबद्दल माहिती नसेल पण काही मसाले असे आहेत ज्यात भरपूर कॅल्शियम असते आणि ते नियमित सेवन केल्यास कॅल्शियमची कमतरता दूर होऊ शकते. जिरे, लवंग, काळी मिरी आणि कॅरम बिया… हे कॅल्शियम समृद्ध मसाले आहेत.
त्याचप्रमाणे जर आपण डाळींबद्दल बोललो तर राजमा, मोठ, चणे आणि मूग डाळीमध्येही भरपूर कॅल्शियम आढळते. बाजरी, गहू आणि नाचणी हे देखील कॅल्शियमयुक्त पदार्थ आहेत.
निष्कर्ष – कॅल्शियम वाढवणारे पदार्थ | Calcium Foods List in Marathi
आज या पोस्ट मध्ये आम्ही कॅल्शियम वाढवणारे पदार्थ ची यादी दिली. आशा करतो तुम्हाला हि पोस्ट नक्की आवडली असेल.
काही प्रश्न असतील किंवा तुमच्या मनात आणखी काही कॅल्शियम वाढवणारे पदार्थ असतील तर कंमेंट करून नक्की सांगा..
धन्यवाद,
टीम ३६०मराठी