चंदन ही एक अतिशय उपयुक्त गोष्ट आहे, ती अनेक गोष्टींमध्ये वापरली जाते जसे की विविध प्रकारच्या सौंदर्य उत्पादनांमध्ये, धार्मिक विधींमध्ये, परफ्यूम बनवण्यासाठी आणि काही औषधे इत्यादींमध्ये. कारण त्यात विविध औषधी गुणधर्म आहेत.
हे बाजारात खूप आवडले आहे, म्हणून बहुतेक लोक ते खरेदी करतात. पण त्याची लागवड सरासरी कमी आहे, ती पारंपारिक शेतीपेक्षा थोडी वेगळी आहे, पण बाजारात त्याला जास्त मागणी असल्याने शेतकरी त्याची लागवड करतात आणि प्रचंड नफा मिळवतात. जर तुम्हालाही शेती करून शेतकऱ्यांप्रमाणे अधिक नफा कमवायचा असेल तर ते शेवटपर्यंत वाचा.
चंदन लागवडीसाठी बाजारपेठेत मागणी
चंदन हे असेच एक उत्पादन आहे जे खूप उपयुक्त आहे पण ते खूप मौल्यवान देखील आहे. याचे कारण म्हणजे बाजारात त्याची मागणी जास्त आहे आणि त्याचे उत्पादन तुलनेत कमी आहे. त्याची मागणी देशातच नव्हे तर परदेशातही खूप जास्त आहे.
भारतात दरवर्षी किमान 7 हजार ते 8 हजार चंदनाचे लाकूड वापरले जाते, परंतु जर आपण त्याच्या उत्पादनाबद्दल बोललो तर ते दरवर्षी फक्त 100 टन आहे.
चंदनाची बाजार किंमत
बाजारात चंदनाच्या लाकडाच्या किंमतीबद्दल बोलायचे झाले तर ते 6 हजार ते 12 हजार रुपये प्रति किलो दराने विकले जाते.
चंदनाच्या प्रजाती
संपूर्ण जगात चंदनाच्या एकूण 16 प्रजाती आहेत, ज्यात सेंटलम अल्बम खूप चांगला सुगंध आहे आणि यामध्ये सर्वात औषधी गुणधर्म देखील आढळतात. चंदनाच्या 16 प्रजातींमध्ये पांढरा चंदन, चंदन, अभय, श्रीखंड, आनंददायी चंदन इ. आणि हे सर्वात जास्त लागवड करतात.
चंदन लागवडीत मातीची निवड
चंदन लागवडीसाठी कोणत्याही विशेष प्रकारच्या मातीची आवश्यकता नाही, ती सर्व प्रकारच्या मातीमध्ये करता येते. परंतु काही मातीच्या जाती ज्यात चंदनाची चांगली लागवड करता येते त्यात वालुकामय माती, चिकणमाती माती, लाल माती, काळी दाणेदार माती इ.
चंदन लागवडीसाठी योग्य जागा
काही ठिकाणी वगळता भारतात कुठेही चंदन लागवड करता येते. ती ठिकाणे म्हणजे काश्मीर, लडाख आणि राजस्थानचे जैसलमेर इ. येथील वातावरण आणि माती दोन्ही चंदन लागवडीसाठी योग्य नाहीत. कारण इथे पाणी गोठते आणि बर्फ पडतो आणि इथली माती वालुकामय आहे. त्यामुळे या ठिकाणी चंदनाची लागवड चांगली करता येत नाही. पण भारतात चंदन लागवडीसाठी सर्वात योग्य जागा पश्चिम बंगाल आहे, तेथील वनक्षेत्र त्यासाठी सर्वोत्तम आहे.
चंदनाची लागवड कशी करावी
आपण माती निवडल्यानंतर, आपल्याला चंदनाच्या लागवडीसाठी वनस्पती निवडावी लागेल. यासाठी खालील गोष्टी लक्षात ठेवा –
एका एकर जागेत जास्तीत जास्त 375 पांढऱ्या चंदनाची झाडे लावली जाऊ शकतात.
चंदनाच्या झाडांना जास्त पाणी द्यावे लागत नाही, म्हणून वनस्पती त्याच्या चंदनाच्या शेतात रिज बनवून लावली जाते. हे वियर किमान 10 फूट अंतरावर बनवले जातात.
एकमेकांपासूनचे अंतर रिजवर लावलेल्या चंदनाच्या झाडांपासून 12 फुटांपेक्षा कमी नसावे.
एक गोष्ट जी सर्वात जास्त लक्षात ठेवली पाहिजे ती म्हणजे चंदनाची झाडे कधीही एकटी लावली जात नाहीत अन्यथा ती सुकतात. कारण चंदन ही अर्धपारसिक वनस्पती आहे. याचा अर्थ चंदनाच्या झाडाचे अर्धे आयुष्य स्वतःचे असते आणि अर्धे दुसर्‍या वनस्पतीच्या मुळावर अवलंबून असते.
ज्या भागात चंदनाची लागवड केली जाते तेथे काही साथीदार रोपे लावणे आवश्यक आहे. कारण ते चंदनाच्या विकासासाठी उपयुक्त आहेत. म्हणून 375 पांढऱ्या चंदनाभोवती 125 इतर साथीदार रोपे लावणे आवश्यक आहे. या साथीदार वनस्पती लाल चंदन, कासुरीना, देसी कडुनिंब, गोड कडुनिंब आणि ड्रमस्टिक वनस्पती इत्यादी असू शकतात. हा सर्वोत्तम पर्याय आहे.
चंदनाची झाडे किंवा बियाणे कोठे मिळवायचे
चंदनाची लागवड करण्यासाठी कोणतेही बियाणे किंवा वनस्पती लावले जाऊ शकते. यासाठी तुम्ही दोन्हीमध्ये काहीही खरेदी करू शकता. त्याची बियाणे किंवा रोपे खरेदी करण्यासाठी, आपल्याला केंद्र सरकारच्या वुड सायन्स अँड टेक्नॉलॉजी संस्थेशी संपर्क साधावा लागेल, जो बंगलोरमध्ये आहे.
येथून तुम्हाला ते मिळेल. या व्यतिरिक्त, त्याची उत्तर प्रदेश, भारतात एक नर्सरी देखील आहे, जिथे आपल्याला त्याची माहिती आणि वनस्पती दोन्ही मिळतील. यासाठी तुम्हाला प्रसिद्ध Albson Agroforestry Pvt Ltd. शी संपर्क साधावा लागेल.
त्यामुळे चंदनाची लागवड शेतकऱ्यांसाठी फायदेशीर करार ठरू शकते. व्यावसायिकदृष्ट्या पाहिले तर शेतकरी आंध्र प्रदेश, मध्य प्रदेश, तेलंगणा, गुजरात, महाराष्ट्र, बिहार, कर्नाटक, तामिळनाडू इत्यादी कोणत्याही राज्यात काही विशेष खबरदारी घेऊन चंदनाची लागवड करू शकतात. त्यामुळे शेतकऱ्यांना पैसे कमवण्याची ही सुवर्णसंधी आहे.
निष्कर्ष :
आशा करतो तुम्हाला हि चंदन शेतीची माहिती आवडली असेल, आमचे व्यवसाय विषयी इतर ब्लॉग पण वाचा
- दरमहा ७० हजार मसाला व्यवसायातून । मसाला उद्योग माहिती मराठी । Masala Business Information in Marathi
- 100+हॉटेल साठी मराठी नावांची यादी | Marathi Names for Food Business | Hotel name ideas in Marathi
- 5 हजार खर्च करून सुरु करू शकतात हा व्यवसाय, दररोज कमवाल 3,000 हजार रुपये
- दुग्ध व्यवसाय बद्दल माहिती
- पापड उद्योग माहिती मराठी
- पशुपालन व्यवसाय मराठी माहिती
- अगरबत्ती व्यवसाय माहिती
धन्यवाद
टीम ३६०मराठी