IAS full form in Marathi – केंद्रीय लोकसेवा आयोगाची परीक्षा (UPSC परीक्षा) ही भारतातील सर्वात कठीण परीक्षा मानली जाते. त्याच वेळी, ही जगातील देखील सर्वात कठीण परीक्षा मानली जाते. ही परीक्षा उत्तीर्ण झाल्यानंतरच उमेदवारांना IAS, IPS, IES किंवा IFS सारख्या पदांवर नियुक्त केले जाते. मात्र, या सर्व अधिकाऱ्यांमध्ये सर्वाधिक चर्चा आहे ती आयएएसची. या परीक्षेची तयारी करणार्‍या बहुतेक तरुणांचे स्वप्न असते की ते परीक्षेत उच्च पदासह उत्तीर्ण होऊन आयएएस होण्याचे.
म्हणून अशा या देशातील सर्वोच्च पदाच्या म्हणजेच IAS च्या शॉर्ट फॉर्म चा आज आपण लॉन्ग फॉर्म म्हणजेच IAS चा फुल्ल फॉर्म काय?(IAS full form in Marathi), IAS बनण्यासाठी काय करावे लागते?, IAS चे अधिकार कोणते? त्याचा पगार किती असतो, इत्यादी, सर्व गोष्ट या लेखाद्वारे, आपण जाणून घेऊया.
(IAS)आयएएस फुल्ल फॉर्म मराठी मध्ये – IAS full form in Marathi
- IAS Full Form in Marathi = भारतीय प्रशासकीय सेवा
- IAS FULL FORM in English = Indian Administrative Service
- IAS FULL Form in Hindi = भारतीय प्रशासनिक सेवा
IAS चा अर्थ काय – IAS Meaning in Marathi
IAS म्हणजेच Indian Administrative Service ज्याचा मराठीत अर्थ होतो “भारतीय प्रशासकीय सेवा “हे आपण पहिले आता आयएएस चा अर्थ समजून घेऊया. भारतीय प्रशासकीय सेवेला IAS म्हणून ओळखले जाते आणि औपचारिकपणे 1947 मध्ये स्थापन करण्यात आली होती. ही भारतातील प्रमुख सेवा आहे आणि आकर्षक आणि आव्हानात्मक करिअर देते. ज्यांनी त्यांच्या पदांवर उत्कृष्ट कामगिरी केली आहे त्यांच्यासाठी या सेवेशी प्रसिद्धी आणि ग्लॅमर देखील जोडलेले आहे.
ही सर्वात प्रतिष्ठित सेवा आहे. आयएएस किंवा आयपीएस होण्याचे अनेक विद्यार्थ्यांचे स्वप्न असते. भारतीय प्रशासकीय सेवा (IAS), भारतीय पोलीस सेवा (IPS) आणि भारतीय विदेश सेवा (IFS), केंद्रीय लोकसेवा आयोग (UPSC) द्वारे आयोजित केली जाणारी हि परीक्षा असते. ही भारतातील सर्वात कठीण भरती परीक्षा मानली जाते. अनेक विद्यार्थ्यांचे आयएएस, आयपीएस आणि आयएफएस होण्याचे स्वप्न असते.
IAS म्हणजेच जिल्हा दंडाधिकारी किंवा जिल्हाधिकारी हे सर्वात शक्तिशाली आणि मोहक पद आहे, एक IAS त्याच्या/तिच्या कामाच्या सर्व स्तरांवर अधिकार धारण करतो. तुम्ही दृढनिश्चयी असाल तर आयएएस अधिकारी म्हणून तुम्ही खूप काही बदलू शकता.
हे देखील वाचा,
- (IPS)आयपीएस फुल फॉर्म मराठी मध्ये | IPS full form in Marathi
- यूपीएससी अभ्यासक्रम | UPSC Syllabus PDF Download in marathi
आयएएस अधिकारी ची करिअर प्रोफाइल काय असते? – IAS Career Profile
- आयएएस अधिकारी हे सरकारचे सर्व कामकाज हाताळतात.
- राज्य आणि केंद्र स्तरावर, यामध्ये धोरणे तयार करणे आणि त्यांची अंमलबजावणी करणे हि कामे IAS अधिकाऱ्याची आहे.
- जिल्हा स्तरावर, IAS हा विकासात्मक कर्तव्यांसह जिल्हा घडामोडींशी संबंधित असतो.
- विभागीय स्तरावर, आयएएस अधिकारी कायदा व सुव्यवस्था, सामान्य प्रशासन आणि विविध विकास कामे पाहत असतो.
- विविध विभागांचे सचिव या नात्याने, आयएएस अधिकारी संस्थेचे प्रमुख असतात आणि ते पुढे नेतात.
(IAS) आयएएस अधिकारी चा पगार किती असतो? – Salary of IAS Officer in Marathi
| Grade | Pay Scale |
| भारत सरकारमधील अंडर सचिव (Under Secretary in Government of India ) | चार वर्षांची सेवा पूर्ण झाल्यानंतर वरिष्ठ टाइम स्केल (रु. 6600 ग्रेड पेसह PB-3) मिळते. |
| भारत सरकारमधील उपसचिव (Deputy Secretary in Government of India) | 9 वर्षांची सेवा पूर्ण केल्यानंतर कनिष्ठ प्रशासकीय श्रेणी (रु. 7600 ग्रेड पेसह PB-3) मिळते. |
| भारत सरकारमधील संचालक (Director in Government of India) | 13 वर्षांची सेवा पूर्ण केल्यानंतर निवड श्रेणी (रु. 8700 ग्रेड पेसह PB-4) मिळते |
| भारत सरकारचे सचिव / राज्य सरकारचे सचिव (Join Secretary to Government of India / Secretary in State Government ) | 16 वर्षांची सेवा पूर्ण केल्यानंतर सुपर टाइम स्केल (रु. 10000 ग्रेड पेसह PB-4) मिळते |
| भारत सरकारमधील अतिरिक्त सचिव / राज्य सरकारमध्ये प्रधान सचिव (Additional Secretary in Government of India / Principal Secretary in State Government) | २५ वर्षांची सेवा पूर्ण केल्यानंतर उच्च प्रशासकीय पदावर रुजू होते. |
| मुख्य सचिव (Secretary ton Government of India / Chief Secretary ) | 30 वर्षांची सेवा पूर्ण झाल्यानंतर सर्वोच्च स्केल (रु. 80000 निश्चित) मिळते. |
| कॅबिनेट सचिव (Cabinet Secretary) | 90000 निश्चित |
आयएएस मध्ये करिअरचे पर्याय किती आहेत?
भारतीय प्रशासकीय सेवेचे सदस्य राज्य स्तरावर जिल्हाधिकारी, विभागप्रमुख आणि सार्वजनिक उपक्रमांचे प्रमुख यासारखी विविध प्रशासकीय पदे भूषवतात. त्यांना केंद्र सरकारच्या विविध पदांवर प्रतिनियुक्तीवर देखील नियुक्त केले जाऊ शकते.
IAS करिअर स्ट्रक्चर / IAS पोस्ट यादी – IAS Career Structure / IAS post list in Marathi
- जिल्ह्याच्या उपविभागातील उपविभागीय दंडाधिकारी (प्रवेश)/विभाग एखाद्या जिल्ह्यातील केंद्र सरकारचे जिल्हा दंडाधिकारी (जिल्हाधिकारी) किंवा अधिकारी राज्य सरकारमध्ये सहसचिव किंवा भारत सरकारमध्ये अवर सचिव/प्रधान खाजगी सचिव.
- जिल्ह्यातील जिल्हा दंडाधिकारी (जिल्हाधिकारी) किंवा केंद्र सरकारमधील उपसचिव/वरिष्ठ प्रधान खाजगी सचिव (वरिष्ठ PPS).
- राज्य सरकारचे विभागीय आयुक्त/विशेष सचिव किंवा केंद्र सरकारचे संचालक/प्रधान कर्मचारी अधिकारी (PSO)
- विभागातील विभागीय आयुक्त किंवा राज्य सरकारमधील सचिव किंवा भारत सरकारचे सहसचिव पद.
- राज्यांमधील प्रधान सचिव/वित्तीय आयुक्त, भारत सरकारचे अतिरिक्त सचिव
- राज्यांचे मुख्य सचिव, भारत सरकारच्या विविध मंत्रालयांचे प्रभारी केंद्रीय सचिव
IAS भर्ती आणि प्रशिक्षण
निवडलेल्या नागरी सेवा अधिकार्‍यांसह, प्रशिक्षणार्थी IAS अधिकार्‍यांना 15 आठवड्यांचे प्रशिक्षण घ्यावे लागते. येथे प्रत्यक्ष सेवा देण्यापूर्वी त्यांना प्रशिक्षणाच्या दोन टप्प्यातून जावे लागते.
- प्रशिक्षणाच्या पहिल्या टप्प्यात, अधिकारी पहिल्या 10 वर्षांच्या सेवेसाठी म्हणजेच 26 आठवड्यांसाठी पूर्ण कराव्या लागणार्‍या मोठ्या कार्यांचे व्यवस्थापन करण्यासाठी परिपूर्ण कुशल गुणांचा विस्तार करण्यास शिकतात.
- त्यानंतर अकादमीसाठी नियुक्तीच्या स्थानाच्या अभ्यासासह प्रादेशिक प्रकारच्या प्रशासकीय जबाबदाऱ्यांच्या अनेक भागांसाठी जिल्हा प्रशिक्षण.
- हा कालावधी 52 आठवड्यांचा असतो जिथे अधिकार्‍यांना प्रादेशिक प्रशासनाच्या प्रत्यक्ष अंमलबजावणीचा अनुभव येतो.
- जिल्हा प्रशिक्षणाचे उद्दिष्ट प्रत्यक्ष नियुक्तीसाठी संवर्गांचे वाटप करणे आहे.
- प्रशिक्षणाच्या दुसर्‍या टप्प्यात, अधिकार्‍यांना एक वर्षाच्या ऑनसाइट प्रशिक्षणाच्या अभ्यासक्रमात घेतलेले जिल्हास्तरीय कार्य अनुभव आणि पायाभूत प्रशिक्षणात शिकलेल्या कुशल कार्यक्रमाची अंमलबजावणी करावी लागते.
- जवळजवळ दोन वर्षे प्रोबेशन यशस्वीरीत्या पूर्ण केल्यावर, आयएएस अधिकाऱ्यांना एसडीएम (उपविभागीय दंडाधिकारी याला जिल्हा दंडाधिकारी किंवा उपजिल्हाधिकारी असेही म्हणतात) म्हणून नियुक्त केले जाते.
- या पदावर आयएएस अधिकारी महसूल, सामान्य प्रशासन, विकासात्मक कार्य, कायदा व सुव्यवस्था या प्रमुख जबाबदाऱ्या त्यांच्या कामाच्या नेमणुकीनुसार विभागाचे नेतृत्व करतात.
IAS अधिकाऱ्याची भूमिका आणि कर्तव्य – Roles and Duties of IAS officer in Marathi
इतर कामांच्या तुलनेत, फील्ड असाइनमेंट ही सर्वात कठीण भूमिका मानली जाते. फील्ड असाइनमेंटशी संबंधित काही IAS भूमिका आणि जबाबदाऱ्यांमध्ये हे समाविष्ट आहे:
- धोरणे तयार करणे, अंमलबजावणी करणे आणि पुनरावलोकन करणे यासह सरकारच्या कामकाजाचे व्यवस्थापन करणे.
- सर्व विविध कामांसाठी विविध विभाग आणि निवडून आलेल्या प्रतिनिधींशी सल्लामसलत करणे.
- विविध योजनांसाठी केंद्र सरकारच्या विविध निधीचे व्यवस्थापन आणि वितरण.
- शासनाच्या विविध योजना आणि धोरणांच्या अंमलबजावणीवर देखरेख ठेवणे.
- नैसर्गिक आपत्ती, मोठे अपघात आणि दंगली यांसारख्या आपत्कालीन परिस्थितीत तत्काळ मदत पुरवणे.
- आयएएस अधिकार्‍यांना दिलेली पहिली पोस्टिंग प्रामुख्याने या क्षेत्रात असते. बहुतांश आयएएस अधिकार्‍यांची फील्ड असाइनमेंट जिल्हा स्तरावर संपते. अनेक आयएएस अधिकाऱ्यांना राज्य सरकारमध्ये पोस्टिंग मिळते आणि ते राज्य सचिवालयात काम करतात.
आयएएस अधिकारी कसे होता येते ? How To Become IAS Officer In Marathi
IAS परीक्षेची पात्रता – IAS Exam Eligibility in Marathi
आयएएस परीक्षेसाठी पात्रता निकष UPSC द्वारे एकत्रित परीक्षेच्या अंतर्गत इतर नागरी सेवा सेवांसाठी समान आहे.
- प्राथमिक निकषांपैकी एक म्हणजे उमेदवारांनी मान्यताप्राप्त विद्यापीठातून कोणत्याही शाखेतील पदवीधर असणे आवश्यक आहे.
- अर्ज करण्यापूर्वी उमेदवारांना पात्रता निकष तपासण्याचा सल्ला दिला जातो.
- अंतिम वर्षाच्या परीक्षेला बसलेले उमेदवारही अर्ज करू शकतात.
- एकदा उमेदवाराने नागरी सेवा पूर्ण केल्यानंतर आणि त्याच्या रँकनुसार आयएएसला वाटप झाल्यानंतर, त्याला विशिष्ट प्रशिक्षणातून जावे लागेल.
- सहसा टॉपर्सना आय.ए.एस बनवले जाते.
निष्कर्ष – IAS Meaning & Full Form In Marathi
दरवर्षी लाखो विद्यार्थी UPSC परीक्षेत बसतात, कारण IAS ही भारतातील सर्वात कठीण परीक्षांपैकी एक आहे. भारतीय प्रशासकीय सेवेत रुजू होण्याची स्पर्धा सातत्याने वाढत आहे. या परीक्षेत (UPSC परीक्षा) मोठ्या संख्येने उमेदवार बसत असल्याने, IAS अधिकारी बनणाऱ्यांची संख्या खूपच कमी आहे. यामुळेच हा भारतातील सर्वात लोकप्रिय विषयांपैकी एक आहे.
आशा करतो कि तुम्हाला आमची “IAS Meaning & Full Form In Marathi” हि पोस्ट नक्की च आवडली असेल, आणि तसे असेल तर आपल्या मित्रांना आणि कुटुंबालाही “IAS Meaning in Marathi”या बद्दल समजू द्या, त्यांना हि माहिती शेअर करा,
धन्यवाद !!
आमच्या इतर पोस्ट,
- पीडब्ल्यूडी म्हणजे काय, अर्थ काय, फुल्ल फॉर्म | PWD Full form in Marathi
- RIP म्हणजे काय, अर्थ काय? | RIP Full form in Marathi
- ED Full Form in Marathi | ईडी म्हणजे काय – संपूर्ण माहिती
- NGO Meaning in Marathi | एनजीओ म्हणजे काय – Full Form आणि Meaning
Team, 360Marathi.in