जागतिक साक्षरता दिवस आज जगभरात साजरा केला जात आहे. साक्षरतेचे महत्त्व लोकांमध्ये जागृत करण्यासाठी दरवर्षी 8 सप्टेंबर रोजी आंतरराष्ट्रीय साक्षरता दिवस साजरा केला जातो. साक्षरता लोकांना सन्मानाने जगण्यास मदत करतेच पण त्यांना स्वावलंबी बनवते. साक्षरता हा हक्क आहे. युनायटेड नेशन्स एज्युकेशनल, सायंटिफिक अँड कल्चरल ऑर्गनायझेशन (युनेस्को) ने सप्टेंबर मध्ये आंतरराष्ट्रीय साक्षरता दिवस म्हणून घोषित केले, तेव्हापासून दरवर्षी हा दिवस साजरा केला जातो.
आंतरराष्ट्रीय साक्षरता दिवस
युनेस्कोने या वर्षीच्या आंतरराष्ट्रीय साक्षरता दिवसाची थीम “साक्षरता मानव केंद्रित पुनर्प्राप्तीसाठी: डिजिटल डिव्हिड ब्रिजिंग” म्हणून घोषित केली आहे. युनेस्कोच्या म्हणण्यानुसार, आंतरराष्ट्रीय साक्षरता दिवस 2021 साक्षरता मानव-केंद्रित पुनर्प्राप्तीसाठी भक्कम पाया उभारण्यासाठी कसा योगदान देऊ शकते याचा शोध घेईल.
यावेळी, साक्षरता नसलेले तरुण आणि प्रौढांसाठी आवश्यक साक्षरता आणि डिजिटल कौशल्य यांच्यातील आवश्यक पावलांवर विशेष लक्ष दिले जाईल. त्याच वेळी, तंत्रज्ञानाद्वारे सक्षम साक्षरता शिकण्याला सर्वसमावेशक आणि अर्थपूर्ण बनवते का याचाही शोध घेतला जाईल जेणेकरून कोणीही मागे राहणार नाही. असे करताना, जागतिक साक्षरता दिवस 2021 ही महामारीच्या काळात आणि नंतरच्या काळात साक्षरता, शिक्षण आणि शिकण्याच्या नजीकच्या भविष्याची पुन्हा कल्पना करण्याची संधी असेल.
जागतिक साक्षरता दिवस महत्त्व
युनेस्कोने सामायिक केलेल्या आकडेवारीनुसार, जगभरात 773 दशलक्ष तरुण प्रौढांमध्ये अजूनही साक्षरता कौशल्ये नाहीत. जागतिक साक्षरता दिवस 2021 हा एक उपक्रम आहे जो तरुणांमध्ये साक्षर होण्यासाठी आणि साक्षरतेचे विभाजन रोखण्यासाठी जागरूकता वाढवतो. त्याचबरोबर, साक्षरता हा संयुक्त राष्ट्रांच्या शाश्वत विकास ध्येय (SDGs) आणि संयुक्त राष्ट्रांच्या 2030 च्या शाश्वत विकासासाठीच्या अजेंड्याचा एक महत्त्वाचा घटक आहे.
जागतिक साक्षरता दिन लोकांना साक्षर होण्यासाठी जागरूक करतो. साक्षर व्यक्तीला त्याच्या हक्कांची आणि कर्तव्यांची जाणीव होते आणि एक चांगला समाज घडतो.
साक्षरतेच्या माध्यमातून लोकांच्या जीवनशैलीत सुधारणा तर होतेच, पण त्याद्वारे गरिबी दूर करता येते आणि लोकसंख्या नियंत्रित करता येते. उत्तम साक्षरतेचे प्रमाण बालमृत्यू कमी करण्यास मदत करते. युनेस्को या दिवशी लोकांना जागरूक करण्यासाठी शाळा, महाविद्यालये आणि गावांमध्ये अनेक कार्यक्रम आयोजित करते.
Team 360marathi