बऱ्याचदा नेहमी हसत खेळत खेळणाऱ्या खेळकर मुलीही महिन्याचे काही दिवस लाजाळू दु:खाने दडून बसलेल्या दिसतात. आणि या वेळेवर नजर टाकली तर लक्षात येईल की कुटुंबातील काही अजून लोक त्यातून गेली आहेत, अनेक ठिकाणी जाऊनही अनेक वस्तूंना हात लावायला मनाई असते. होय, हे अगदी खरं आहे आणि समजून घ्या, आम्ही पीरियड्सबद्दल बोलत आहोत. केवळ स्त्रियांसाठीच नव्हे तर पुरुषांसाठी किंवा त्याऐवजी मानवी वाढीसाठी ही सर्वात महत्वाची घटना आहे. चला तर मग आज जाणून घेऊया पीरियड्सचा काय आहे, त्याची योग्य वेळ, आणि मासिक पाळी किती दिवस असते, इत्यादी.
मासिक पाळी म्हणजे काय आहे?
पीरियड्स किंवा मासिक पाळी म्हणजे स्त्रियांमध्ये दर महिन्याला योनीतून लाल रंगाचा स्त्राव होणे. पिरियड्सबाबत पूर्ण माहिती नसल्यास मुलींना खूप कोंडीला सामोरे जावे लागते. पहिल्यांदा मासिक पाळी येण्याची माहिती नसल्यामुळे मुली खूप घाबरतात. त्यांना खूप लाज वाटते आणि ते अपराधीपणाने ग्रासलेले असतात.
मासिक पाळी ही शारीरिक प्रक्रिया इतर सर्व क्रियांपेक्षा महत्त्वाची आहे, कारण मनुष्याची ही प्रक्रिया हे जग चालवते. त्याशिवाय माणूस अस्तित्वात येऊ शकत नाही. निसर्गाने स्त्रियांना गर्भाशय, अंडाशय, फॅलोपियन ट्यूब आणि योनी देऊन मुले निर्माण करण्याची महत्त्वपूर्ण क्षमता दिली आहे. त्यामुळे मासिक पाळी किंवा मासिक पाळी ही अभिमानाची बाब असली पाहिजे, लज्जास्पद किंवा न्यूनगंडाची नाही. फक्त ते समजून घेणे आणि हाताळणे आवश्यक आहे. प्रक्रियेतून घाबरून जाण्याची किंवा काहीतरी चुकीचे किंवा गोंधळलेले आहे असे न्यूनगंड वाटण्याची गरज नाही. मासिक पाळी ही जांभई किंवा शिंकणे यासारखी सामान्य शारीरिक क्रिया मानली पाहिजे. भूक लागणे, तहान लागणे किंवा अस्वस्थ वाटणे.
मासिक पाळी किती दिवस असते? | How long is the menstrual period?
मासिक पाळी महिन्यातून एकदा येते. हे चक्र साधारणपणे 28 ते 35 दिवसांचे असते. कोणत्या वयात मुलीला मासिक पाळी सुरू होईल, हे अनेक गोष्टींवर अवलंबून असते. मुलीच्या जीन्सची रचना, जेवण, कामाची शैली, ती राहते ती जागा, त्या ठिकाणाची उंची किती आहे इ. मासिक पाळी किंवा मासिक पाळी महिन्यातून एकदा येते. हे चक्र साधारणपणे 28 ते 35 दिवसांचे असते. ही प्रक्रिया स्त्री गर्भवती होईपर्यंत दर महिन्याला होते. म्हणजे 28 ते 35 दिवसांच्या दरम्यान नियमित मासिक पाळी किंवा मासिक पाळी असते. काही मुलींना किंवा स्त्रियांना मासिक पाळी 3 ते 5 दिवस, तर काही 2 ते 7 दिवसांपर्यंत असते.
मासिक पाळीला पीरियड्स, रजोनिवृत्ती, मासिक पाळी किंवा एमसी आणि पीरियड्स असेही म्हणतात. महिलांच्या शरीरातील हार्मोन्समधील बदलांमुळे गर्भाशयातून आणि अंतर्गत भागातून बाहेर पडणाऱ्या लाल स्रावाला मासिक पाळी म्हणतात. मासिक पाळी एकाच वयात होत नाही. हे फक्त 8 ते 17 वर्षे वयाच्या मुलींना होऊ शकते. काही विकसित देशांमध्ये, मुलींना 12 किंवा 13 व्या वर्षी पहिली मासिक पाळी येते. तसे, सर्वसाधारणपणे, मुलींची मासिक पाळी 11 ते 13 वर्षांच्या वयात सुरू होते.
वाचा – एकाच महिन्यात दोनदा मासिक पाळी येण्याची कारणे
मासिक पाळी चे चक्र | Menstrual cycle In Marathi
दोन पाळींमधील नियमित कालावधीला मासिक पाळी म्हणतात. नियमितपणे मासिक पाळी येणे म्हणजे शरीरातील सर्व पुनरुत्पादक अवयव निरोगी आणि चांगले कार्य करतात. मासिक पाळीत शरीराला निरोगी ठेवणारे हार्मोन्स तयार होतात. दर महिन्याला हे हार्मोन्स शरीराला गर्भधारणेसाठी तयार करतात.
मासिक पाळीचा दिवस मासिक पाळीच्या पहिल्या दिवसापासून पुढच्या मासिक पाळीच्या पहिल्या दिवसापर्यंत मोजला जातो. मुलींमध्ये मासिक पाळी 21 दिवसांपासून ते 45 दिवसांपर्यंत असते. महिलांचे मासिक पाळी 21 दिवसांपासून ते 35 दिवसांपर्यंत असते. साधारणपणे मासिक पाळी 28 दिवसांची असते.
वाचा – मासिक पाळी किती वर्षानंतर जाते
मासिक पाळी दरम्यान शरीरात होणारे बदल
- हार्मोन्स मध्ये बदल
मासिक पाळीच्या सुरुवातीच्या दिवसांमध्ये इस्ट्रोजेन नावाचा हार्मोन वाढू लागतो. हा हार्मोन शरीराला निरोगी ठेवतो, विशेषतः हाडे मजबूत करतो. तसेच, या संप्रेरकामुळे, गर्भाशयाच्या आतील भिंतीवर रक्त आणि ऊतींचा एक मखमली थर तयार होतो ज्यामुळे तेथे पोषण मिळून गर्भाची वाढ वेगाने होऊ शकते. हा थर रक्त आणि ऊतींनी बनलेला असतो.
- ओव्यूलेशन
संतती निर्माण करण्यासाठी, अंडाशयांपैकी एक विकसित अंडी बीजांडातून बाहेर पडते आणि फॅलोपियन ट्यूबमध्ये पोहोचते. याला ओव्हुलेशन म्हणतात. हे सहसा मासिक पाळीच्या 14 व्या दिवशी होते. काही कारणास्तव थोडेसे मागे-पुढे होऊ शकते. ओव्हुलेशनच्या वेळी, इस्ट्रोजेनसारखे काही हार्मोन्स त्यांच्या कमाल पातळीपर्यंत पोहोचतात. त्यामुळे जननेंद्रियाभोवती रक्ताभिसरण वाढते. योनीतून स्त्राव बदलतो. त्यामुळे महिलांची लैंगिक इच्छा वाढते. त्यामुळे या कालावधीत सेक्स केल्यास गर्भधारणा होण्याची शक्यता वाढते. जाणून घ्या ओव्यूलेशन ची लक्षणे कोणती?
- अंडी
फॅलोपियन ट्यूबमध्ये शुक्राणूद्वारे अंड्याचे फलित झाल्यास, गर्भाचा विकास सुरू होतो. 12 तासांनंतर अंडी खराब होते. जेव्हा अंड्याचे नुकसान होते तेव्हा इस्ट्रोजेन हार्मोनची पातळी कमी होते. गर्भाशयाच्या रक्ताची आणि ऊतकांच्या थराची गरज संपते. आणि अशा स्थितीत हा थर नष्ट होऊन योनीमार्गातून बाहेर येतो. याला मासिक पाळी, महिना येणे किंवा पिरियड्स असेही म्हणतात. आणि या टप्प्यातून जाणाऱ्या स्त्रीला मासिक पाळी आली आहे असे म्हणतात.
- रक्तस्त्राव
हा प्रश्न अनेकदा मनात येतो की मासिक पाळीच्या वेळी रक्तस्त्राव किती दिवस आणि किती प्रमाणात ते सामान्य मानले पाहिजे. या कालावधीत बाहेर पडणारा स्राव म्हणजे एमसी हे फक्त रक्त नसते. त्यात नष्ट झालेले ऊतक देखील समाविष्ट आहे. त्यामुळे शरीरातून एवढे रक्त निघून गेले आहे, असा विचार करून काळजी करू नये. यामध्ये रक्ताचे प्रमाण फक्त 50 मिली असते. नैसर्गिकरित्या मासिक पाळी तीन ते सहा दिवस टिकते. आणि स्रावाचे प्रमाण देखील भिन्न असू शकते. जर मासिक पाळीच्या रक्तस्त्राव जास्त काळ टिकला तर डॉक्टरांशी संपर्क साधावा.
जाणून घ्या, मासिक पाळीमध्ये कमी रक्तस्त्राव: उपाय, कारणे, लक्षणे
मासिक पाळीच्या आधीची लक्षणे | Symptoms Before Periods
मुलींना सुरुवातीला अनियमित मासिक पाळी, कमी-जास्त दिवस पाळी येणे, कमी-जास्त प्रमाणात स्त्राव, नैराश्य इ. याशिवाय पीएमएसची लक्षणे म्हणजे मासिक पाळी येण्यापूर्वी दिसू लागतात. वेगवेगळ्या महिलांमध्ये पीएमएसची वेगवेगळी लक्षणे असू शकतात. यावेळी पाय, पाठ आणि बोटांना सूज किंवा वेदना होऊ शकतात. स्तनांमध्ये जडपणा, वेदना किंवा गाठी जाणवू शकतात. डोकेदुखी, मायग्रेन, कमी-जास्त भूक, पुरळ, त्वचेचे डाग इ. मासिक पाळी सुरू झाल्यानंतर अशी लक्षणे स्वतःहून बरी होतात. तेव्हा अशा दिवसात स्वत:ला सहारा धरण मजबूत करा.
जाणून घ्या, २० पेक्षा जास्त मासिक पाळी येण्याची लक्षणे
मासिक पाळी येण्याचे योग्य वय
साधारणपणे 11 ते 14 वर्षे वयाच्या मुलींमध्ये मासिक पाळी सुरू होते. पण जरा उशीरा किंवा लवकर आला तर काळजी करू नका. मासिक पाळी सुरू होणे म्हणजे मुलगी आई होऊ शकते. सुरुवातीला मासिक पाळी आणि ओव्हुलेशनच्या वेळेत फरक असू शकतो. याचा अर्थ मासिक पाळी सुरू झाली नसली तरी ओव्हुलेशन सुरू झाले आहे. या प्रकरणात गर्भधारणा होऊ शकते. आणि उलट देखील शक्य आहे. तुमची मासिक पाळी सुरू झाली नसली तरीही गर्भधारणा होणे शक्य आहे हे फार महत्वाचे आहे, त्यामुळे काळजी घ्या.
तरुण मुलींना पीरियड्स सायकल / मासिक पाळी बद्दल आगाऊ समजावून सांगा
मुलींमध्ये किंवा वयाच्या 10-11 व्या वर्षी शारीरिक बदल दिसून येतात तेव्हा मासिक पाळीबद्दल माहिती देऊन, त्याचे व्यवस्थापन कसे करावे हे समजावून सांगितले पाहिजे. जेणेकरून ते शरीरात होणाऱ्या या सामान्य प्रक्रियेसाठी मानसिकदृष्ट्या तयारही होतील. त्याच वेळी, तुम्हाला हे देखील समजून घेणे आवश्यक आहे की मासिक पाळीत अशुद्धतेसारखे काहीही नाही. ही एक सामान्य शारीरिक क्रिया आहे जी जबाबदारीची भावना देते. यामुळे मुलींना ये-जा करण्यास किंवा खेळण्यासाठी उडी मारण्यास बंदी घालू नये. परंतु लक्षात ठेवा की मुलींना गर्भधारणेची शक्यता समजावून सांगणे आवश्यक आहे जेणेकरून त्यांनी सावध राहावे.
हे देखील वाचा – मासिक पाळी नंतर किती दिवसांनी संबंध ठेवावे
मासिक पाळी दरम्यान या गोष्टी करा
- सर्व महिलांनी मासिक पाळीची तारीख लक्षात ठेवणे आवश्यक आहे जेणेकरून आपण आगाऊ तयार व्हावे.
- या काळात स्वतःला कोणत्याही गोष्टीपासून रोखू नका.
- सामान्य जीवनशैली जगा.
- संधी मिळाली तर थोडी विश्रांती घ्या.
निष्कर्ष – मासिक पाळी किती दिवस असते?
मासिक पाळी किती दिवस असते? याचे उत्तर आपण पहिले ते म्हणजे मासिक पाळी महिन्यातून एकदा येते, जी साधारण ५ दिवस असते आणि हे चक्र साधारणपणे 28 ते 35 दिवसांचे असते. प्रत्येक महिलेच्या आयुष्यात मासिक पाळी येणे हे स्वतःच एखाद्या समस्येपेक्षा कमी वाटत नसते. आपल्या दैनंदिन कामात आपण महिन्याचे ते तीन-चार दिवस असेच त्रासात, दुखण्यात, चिडचिड पणात किंवा असामान्य काढत असते आणि तो ५ ते ६ दिवसाचा पिरियड निघून गेल्यावर, आता एक महिन्याची सुट्टी आली म्हणून प्रत्येक महिला स्वतःला मुक्त आणि आनंदी समजत असते.
आशा करतो कि तुम्हाला आमचा हा लेख आवडला असेल आणि त्यातून सर्व माहिती मिळाली असेल.
FAQ – मासिक पाळी किती दिवस असते?
मासिक पाळी येण्याचे योग्य वय काय असते?
11 ते 14 वर्षे वयाच्या मुलींमध्ये मासिक पाळी सुरू होते
मासिक पाळीच्या आधीची लक्षणे कोणती?
यावेळी पाय, पाठ आणि बोटांना सूज किंवा वेदना होऊ शकतात. स्तनांमध्ये जडपणा, वेदना किंवा गाठी जाणवू शकतात. डोकेदुखी, मायग्रेन, कमी-जास्त भूक, पुरळ, त्वचेचे डाग इ.
आमच्या इतर पोस्ट,