Dividend म्हणजे काय | Dividend Meaning in Marathi

Topics

जेव्हा तुम्ही कोणत्याही स्टॉक किंवा स्टॉकमध्ये गुंतवणूक करता तेव्हा तुम्हाला दोन प्रकारे नफा मिळू शकतो, पहिला म्हणजे तुमच्या स्टॉकच्या किमतीत वाढ होते तेव्हा आणि दुसरा म्हणजे Dividend मराठीत लाभांश.

तुम्हालाही शेअर बाजाराविषयी माहिती असेल तर तुम्ही डिव्हिडंडचे नाव ऐकले असेल. पण आज या पोस्ट मध्ये आम्ही त्याबद्दल संपूर्ण माहिती सांगितली आहे..

तर चला पाहूया Dividend काय असते.

Dividend म्हणजे काय – Dividend Meaning in Marathi

लाभांश म्हणजे एखादी कंपनी तिच्या निव्वळ नफ्यातून शेयर होल्डर्स ला वाटून देते. कंपनी कंपनीत गुंतवणूक करून त्यांना आत्मविश्वास देण्यासाठी कंपनीच्या नफ्यातील काही भाग आपल्या शेयर होल्डर्सला देते.

कोणत्याही कंपनीने कमावलेल्या नफ्यातून ऑपरेटिंग खर्च, व्याज आणि कर वजा केल्यावर निव्वळ नफा शिल्लक राहतो. अशाप्रकारे, सर्व खर्च वजा केल्यावर जो नफा शिल्लक राहतो, तो कंपनी आपल्या भागधारकांना लाभांश ( Dividend ) वितरित करू शकते.

हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की लाभांश द्यायचा की नाही, हे पूर्णपणे कंपनीच्या संचालक मंडळावर अवलंबून आहे, जर संचालक मंडळाची इच्छा असेल तरच कंपनी लाभांश देण्याची घोषणा करते,

ज्या कंपन्या बाजारात नवीन आहेत, किंवा ज्या कंपन्या नफा परत व्यवसायात टाकून व्यवसाय आणखी वाढवतील असे धोरण अवलंबतात, अशा कंपन्या फारच कमी लाभांश देतात, किंवा देत नाही.

Dividend कसा ठरवला जातो ?

शेयर होल्डर्सला त्यांच्याकडे असलेल्या शेयर्स च्या आधारे Dividend दिला जातो. प्रति शेअर Dividend ची रक्कम घोषित केली जाते, ज्याच्याकडे शेअर्सची संख्या असेल त्याला Dividend मिळेल.

समजा SBI बँकेने प्रति शेअर ₹ 1 रुपये Dividend जाहीर केला. जर तुमचे SBI बँकेत एकूण 1,000 शेअर्स असतील, तर तुम्हाला ₹ 1 × 1,000 = ₹ 1,000 चा एकूण Dividend मिळेल.

Calculation of Dividend

शेअर बाजारात सूचिबद्ध असलेल्या प्रत्येक कंपनीची face value असते. या आधारावर कंपनीकडून डिव्हिडंड घोषित केला जातो.

डिव्हिडंड चा स्टॉकच्या सध्याच्या बाजारभावाशी (CMP) कोणताही संबंध नाही.

ते उदाहरणाच्या साहाय्याने समजून घेऊ.

समजा तुमच्याकडे कोल इंडियाचे काही शेअर्स आहेत. कोल इंडियाची बाजारातील किंमत ₹150 आहे आणि त्याची face value ₹10 आहे.

जर कंपनीने 100% लाभांश घोषित केला असेल, तर याचा अर्थ प्रति शेअर ₹ 10 चा लाभांश. येथे कंपनीने ५०% लाभांश जाहीर केला असता तर प्रति शेअर ₹५ लाभांश मिळाला असता.

सध्या, सेबीच्या आदेशानुसार, सर्व कंपन्यांना प्रति शेअर रुपयांमध्ये लाभांश जाहीर करणे बंधनकारक असेल.

Dividend चे प्रकार

Cash Dividend
Stock Dividend
Property Dividend
Scrip Dividend
Liquidating Dividend

डिव्हिडंडमधील महत्त्वाच्या तारखा

डिव्हिडंडमधील तारखेशी संबंधित अनेक प्रश्न आहेत जसे की रेकॉर्ड तारीख काय आहे, एक्स-डिव्हिडंड तारीख काय आहे. त्यांना जाणून घेणे तुमच्यासाठी खूप महत्त्वाचे आहे.

लाभांश घोषणेची तारीख – ही तारीख तो दिवस आहे ज्या दिवशी कंपनीचे संचालक मंडळ शेयर होल्डर्स ला लाभांश म्हणजे डिव्हिडंड देण्याचे घोषित करते.

रेकॉर्ड डेट – रेकॉर्ड डेट देखील डिव्हिडंड डिक्लेरेशन डेटवरच कळवली जाते. प्रत्येक कंपनीच्या भागधारकांकडे रेकॉर्ड बुक असते ज्यामध्ये सर्व शेयर होल्डर्स ची नावे नोंदवली जातात. तो रोज बदलत राहतो. त्यामुळे रेकॉर्डच्या तारखा निश्चित केल्या जातात. ज्या भागधारकांचे नाव रेकॉर्ड बुकमध्ये रेकॉर्ड तारखेच्या दिवशी नोंदवले जाईल ते लाभांश मिळण्यास पात्र असतील.

एक्स-डिव्हिडंड तारीख – एक्स-डिव्हिडंड तारीख सामान्यतः रेकॉर्ड तारखेच्या 2 दिवस आधी असते. तुम्हाला एखाद्या कंपनीचा लाभांश मिळवायचा असेल, तर तुम्हाला त्या कंपनीचे शेअर्स X लाभांश तारखेपूर्वी खरेदी करावे लागतील.

तुम्ही एक्स-डिव्हिडंड तारखेला किंवा नंतर शेअर्स खरेदी केल्यास, तुम्हाला कोणताही लाभांश मिळणार नाही. अशा परिस्थितीत, ज्या व्यक्तीने तुम्हाला शेअर्स विकले, त्याला लाभांश मिळेल.

एक्स-डिव्हिडंडच्या तारखा स्टॉक एक्सचेंजद्वारे ठरवल्या जातात. स्टॉक एक्स्चेंज असे करते जेणेकरून सर्व योग्य भागधारकांची नावे रेकॉर्ड तारखेला नोंदवली जातील.

पेमेंट तारीख – पेमेंट तारीख ही तारीख असते ज्या दिवशी भागधारकांना लाभांश दिला जातो.

निष्कर्ष –

आज आपण Dividend म्हणजे काय, कसा दिला जातो, महत्वाच्या तारखा इत्यादी माहिती पहिला.. जर तुम्हाला अजूनही प्रश्न असतील तर खालील विडिओ पहा..

आणि शेयर मार्केट शी संभंधित इतर पोस्ट खाली दिल्या आहेत.

इतर पोस्ट –

धन्यवाद

टीम ३६०मराठी