नरक चतुर्दशी माहिती: का मनवतात, कथा, महत्व, पूजा विधि | Narak chaturdashi information in marathi

Topics

नरक चतुर्दशी माहिती : नरक चतुर्दशी दिवाळीच्या पाच दिवसांच्या दुसऱ्या दिवशी म्हणजे दिवाळीच्या महान सणाच्या एक दिवस आधी आणि धनत्रयोदशी च्या दुसऱ्या दिवशी साजरी केली जाते. याला नरकापासून मुक्तीचा उत्सव म्हणतात. या दिवशी भगवान श्रीकृष्णाने नरकासुर नावाच्या राक्षसाचा वध केला, म्हणून या दिवशी नरक चतुर्दशी म्हणतात. याला रूप चौदस आणि छोटी दिवाळी असेही म्हणतात.

नरक चतुर्दशी रूप चौदस कधी साजरी केली जाते? (Narak Chaturdashi or Roop Chaudas 2021 Date Muhurat) :

कार्तिक महिन्यातील कृष्ण पक्षाच्या चतुर्दशीला हा सण साजरा केला जातो. हा नरकापासून मुक्तीचा उत्सव मानला जातो. यावर्षी 2021 मध्ये हा उत्सव 4 नोव्हेंबर रोजी साजरा केला जाणार आहे.

अभ्यंग स्नान मुहूर्त 05:03 ते 06:38
एकूण वेळ 1 तास 35 मिनिटे

नरक चतुर्दशी कथा (Narak Chaturdashi Story):

याला नरक निवारण चतुर्दशी म्हणतात, त्यामागे एक पौराणिक कथा आहे जी खालीलप्रमाणे आहे.

रंती देव नावाचा एक प्रतापी राजा होता. स्वभावाने अतिशय शांत आणि सद्गुणी आत्मा, त्याने चुकूनही कोणाचे नुकसान केले नाही. त्याच्या मृत्यूची वेळ आली, यम दूत त्याच्याकडे आले. तेव्हा त्यांना कळले की त्यांना मोक्ष नाही तर नरक मिळाला आहे. मग त्यांनी विचारले की, मी कोणतेही पाप केले नाही तर मला नरकयातना का भोगाव्या लागतात.

त्यांनी युमडताला याचे कारण विचारले, तेव्हा त्यांनी सांगितले की, एकदा अज्ञानामुळे तुमच्या दारात एक ब्राह्मण उपाशीपोटी गेला होता. त्यामूळे तुम्हाला नरक योग आहे. तेव्हा राजा रंतीने हात जोडून यमराजाला थोडा वेळ द्यावा, जेणेकरुन तो आपले कार्य सुधारू शकेल. त्यांच्या चांगल्या वागणुकीमुळे त्यांना ही संधी देण्यात आली.

तेव्हा राजा रंतीने सर्व हकीकत आपल्या गुरूला सांगितली आणि त्याला उपाय सांगण्याची विनंती केली. तेव्हा गुरूंनी त्याला एक हजार ब्राह्मणांचे यजमानपद राखून त्यांची क्षमा मागण्याचा सल्ला दिला. असे रंती देव यांनी केले. त्यांच्या कार्यावर सर्व ब्राह्मण प्रसन्न झाले आणि त्यांच्या आशीर्वादाने रंतीदेवांना मोक्ष मिळाला. तो दिवस कार्तिक महिन्यातील कृष्ण पक्षातील चतुर्दशी होता, म्हणून या दिवसाला नरक निवारण चतुर्दशी म्हणतात.

नरक चौदाला रूप चतुर्दशी का म्हणतात? ? (Why Narak Chaturdashi Called Roop Chaudas )

हिरण्यगभ नावाचा राजा होता. त्याने आपले राज्य सोडून आपले जीवन तपश्चर्यामध्ये घालवण्याचा निर्णय घेतला. त्यांनी अनेक वर्षे तपश्चर्या केली, पण अंगात कृमी झाले. त्याचे शरीर जणू कुजले होते. हिरण्यगभाला हे पाहून खूप दुःख झाले, मग त्याने आपले दुःख नारदमुनींना सांगितले. तेव्हा नारद मुनींनी त्यांना सांगितले की, तू योगाभ्यास करताना शरीराची स्थिती बरोबर ठेवत नाहीस, त्यामुळे असा परिणाम समोर आला.

मग हिरण्यगभाने त्याचा उपाय विचारला. तेव्हा नारद मुनींनी त्यांना सांगितले की, कार्तिक महिन्याच्या कृष्ण पक्ष चतुर्दशीच्या दिवशी शरीरावर पेस्ट लावून सूर्योदयापूर्वी स्नान कर, तसेच श्रीकृष्ण रूप देवाची पूजा करून त्यांची आरती कर, यामुळे तुला तुझे सौंदर्य पुन्हा प्राप्त होईल. त्याने तेच केले, त्याचे शरीर निरोगी केले. म्हणून या दिवसाला रूप चतुर्दशी असेही म्हणतात.

नरक चतुर्दशी पूजा विधि (Narak chaturdashi puja vidhi)

या दिवशी सूर्योदयापूर्वी उठून स्नान करण्याचे महत्त्व आहे. या दिवशी स्नान करताना तिळ आणि तेलाने स्नान केले जाते, ते स्नान करून सूर्यदेवाला अर्घ्य अर्पण करतात.
या शरीराला चंदनाची पेस्ट लावून स्नान करून श्रीकृष्णाची पूजा केली जाते.
रात्री घराच्या उंबरठ्यावर दिवे लावले जातात आणि यमराजाचीही पूजा केली जाते.
या दिवशी हनुमानजींचीही पूजा केली जाते.

नरक चतुर्दशी हनुमान जयंती:

कार्तिक महिन्यातील कृष्ण पक्षातील चतुर्दशी तिथीला माता अंजनाच्या उदरातून हनुमानजींचा जन्म झाला, अशी एक मान्यता आहे. अशाप्रकारे या दिवशी हनुमानजींची भक्ती करून दु:ख आणि संकटांपासून मुक्ती मिळते, ज्यामध्ये अनेक लोक हनुमान चालीसा, हनुमान अष्टक यांचे पठण करतात. आज हनुमान जयंती असल्याचं म्हटलं जातं.

वाल्मिकी रामायणात हा उल्लेख आढळतो. अशा प्रकारे देशात दोनदा हनुमान जयंती साजरी केली जाते. एकदा चैत्र पौर्णिमेच्या दिवशी आणि दुसरी वेळ कार्तिक महिन्याच्या कृष्ण पक्षाच्या चौदाव्या दिवशी.

याला छोटी दिवाळी असेही म्हणतात.

हा दिवस दिवाळीच्या एक दिवस आधी साजरा केला जातो. यामध्येही दिवे दान केले जातात. दारात दिवे लावले आहेत. हा सण घरातील सर्व सदस्यांसह समान थाटात आणि आनंदाने साजरा केला जातो.

दिवाळीच्या आमच्य इतर काही पोस्ट,